Zutik – Euskara
GAUEKO
Iluntasunez jantzita zatoz, eguzki izpiak agurtzean
Ilargi ondoko zure iturriak kentzen dit egarria
Izarren urez bustitzen nauzu, koloreak lapurtuz
Gorputzak piztuz bihotzak poztuz lotsabakoak sortuz
Maite ditut ordu txikiak
Bertan hegan dabizen gautxoriak
Maite ditut ordu txikiak
Loari orduak lapurtuta gozatzen ditudanak
Begira zaude begi baltz eder, ixilean ixilik entzuten
Batzuen loak zaintzen dituzu, zure iluntasunez
Maite ditut ordu txikiak
Bertan hegan dabizen gau txoriak
Maite ditut ordu txikiak
Loari orduak lapurtuta gozatzen ditudanak
GAUA GAUEKOENTZAT, ESATEN DU ATSOTITZAK
GAUA GAUEKOENTZAT GU GARA GAUBEKOAK
—
Ilunabarretik egunsentira doan tartean, bada BIZITZA!
Mundu ezezaguna (guretzat), gizakia itsumustuka dabilelako noraezean, gauak koloreak eta hegiak xurgatu baititu.
Hor da hontzaren ulua, saguzarraren hegaldi isila, sigi-sagan, sonar senaz.
Hor dabil basa-jendea, kirikino, azeri, basurde eta orein… tximeletak ipurtargiaren ñirñirrean jirabiran, sare ilunaren babesean.
Hor dabil gazte-jendea ere, izar bihurtutako urrutiko eguzkien argi xumeen babesean dantzan, askatasunean, gau-oihalez jantzita biluzik.
Egun-argiaren bestelako bertsioa, bertso askea, argazkiaren negatiboa, egiazko ametsen ezkutaleku, niaren eta zuaren babesleku… miresgarria… GAUA!!!
ANIZTASUNEAN BERDINAK
Aldatu ezinezkoak, ez ditugu onartzen,
onartu ezinezkoak lagundu aldatzen
Isiltasunak ez gaitu inoiz babestuko,
katerik gabe katean aurre egiteko
ANIZTASUNEAN BERDINAK
EZINAK, EKINAZ EGINAZ
Aukera berberen bila, goazen paradisura,
iparrorratza hartuta goazen aurkitzera
Askatasunari eskutik tiraka gabiltza
denon artean oreka dezagun balantza
ANIZTASUNEAN BERDINAK
EZINAK, EKINAZ EGINAZ
Zabal ditzagun hegoak, txorien antzera,
oinak lurrean utzita hegan egitera
Estereotipo ta istorio bakarren arriskua
berreskuratu dezagun paradisu galdua
ANIZTASUNEAN BERDINAK
EZINAK, EKINAZ EGINAZ
ANIZTASUNEAN BERDINAK
EZINAK, EKINAZ EGINAZ
—
Betidanik zapaldu nauzu, betidanik baztertu, gutxietsi, iraindu, ezereztu… baina badakit nor naizen, eta badakit zu beste naizela. Ez gehiago, ez gutxiago. Zu bestekoa. Ez didazu gainetik begiratuko, ez didazu bizkarra emango, ez didazu keinu txarrik egingo. Indarra daukat, adimena, sormena… eta luma daukat, eta idazteko orria. Izan zaitzaket kide, edo adiskide, ahaide, ohaide… baina inoiz ere ez, zapaltzaile. Elkarrekin jaiki, elkarrekin eraiki… banaka guztiok ezberdin, gizartean guztiok berdin.
MINA BARETU
Haizeak noraezean daraman luma zara
Xirimolatik bide gabeko irten bide bila
Zuzenak oker badaude, beltzak orain zuriak
Mundua laukia dela gezurra biribila
MINA MINA BARETU BIZIZ BIZIA PIZTU
MINA MINA BARETU BIZIZ BIZIA PIZTU
Gorde dezagun denbora neurtu ezinezko kutxan
Haizeak ezin higatu nahiz eta harri bihurtu
Zuzenak oker badaude, beltzak orain zuriak
Mundua laukia dela gezurra biribila
MINA MINA BARETU BIZIZ BIZIA PIZTU
MINA MINA BARETU BIZIZ BIZIA PIZTU
Negu hurbilak ez du ez uda betezko beroan
Mikel laboa izutzen badakielako irauten duela orainak geroan
Negu hurbilak ez du e zuda betezko beroan Mikel Laboa izutzen
MINA MINA BARETU BIZIZ BIZIA PIZTU
MINA MINA BARETU BIZIZ BIZIA PIZTU
—
Daukagun altxorrik handiena da denbora, azken batean, denbora besterik ez baita gure bizitza. Egoerarik latzenetarikoa bizi izan zuen gure lagun batek denbora horren joanean. Betiko bagina bezala bizi ohi gara, eta, ustekabean, denboraren lapurrak bere eskularru zuria erakusten digunean, bertan behera gelditzen da dena bat-batean.
Jarrera estoikoa izan ahal da egoera horren salbatzaile bakarra, Leteren hitzetan, orainak geroan irauten duelako. Batzuetan besteen bidelagun, baina beti gure bidearen jabe. Ezer ez da betiko, baina gaur irribarre egingo dugu.
Gora zu, lagun ausart hori!
ZUTIK
Sua da erromeria, pizten gaitu barrutik
Giro gori-goria, berotu da kolpetik
Sute erraldoi lodia, zoro ikusten dut nik
Eta gar hoien artetik zuhaitza zut zutunik
ZUTIK SUTATIK
ZUHAITZA ZUT SUTATIK
Phoenik txoria bezala, su ta garren artetik
Zuhaitza altxatzen zaigu, burujabe zutunik
Indar asko hartuko du bere sustraietatik
Gu ere holan gabiltza berrogei urtetatik
ZUTIK SUTATIK
ZUHAITZA ZUT SUTATIK
—
Sua da erromeria. Iluntasunean argi, hotzetan bero. Epeltasun horrek piztu du beti gure barrua, baina erre gabe. Argi horrek mantendu gaitu beti zutik, sustraiak sakon lurrean. Hostoen notak astindu ditu haizeak, joan-etorri etengabean. Zutik zuekin ibilbide honetan, pausoak kontatu gabe, ibilbidean utzitako oinatzak atzean, lorratzik gabeko lur berriei begira.
AIRIEN
Gerediagako jaixetan han ezagutu ginen
Praka laburrek jantzitte uda bete-betien
Betien, Airien, Han ezagutu ginen
Plazan ikusi zinttudan, barrie ezpanien
Erromerixa hasi zan bertso saio ostien
Ostien, Airien, Barrie ezpanien
Dantzan pozik eingo neuke,
laztan zeure hurrien
Txapeloise zein trikitixe
Airien zein lurrien
Kuadrilakuek zeunkezan, zeure aldamenien
Bakarrik hurbilddu nitzen eta plantau parien
Parien, airien, zeure aldamenien
Dantzan hasi ginen eta kili-kili hankapien
Hegan eitten hasi ginen halakotxe batien
Batien, airien, kili-kili hankapien
Dantzan pozik eingo neuke,
laztan zeure hurrien
Txapeloise zein trikitixe
Airien zein lurrien
Urtiek jun die orduzti, ondiño gauz airien
Jentie triste lurrien gu hain pozik airien
Airien, airien ondino gauz airien
Dantzan pozik eingo neuke,
laztan zeure hurrien
Txapeloise zein trikitixe
Airien zein lurrien
—
Oroitzapenak emozioen eskutik gugana datoz bizitzak berpiztuz.
Une eder haiek are ederrago dira gaur gure barnean, denboraren laztanak emeki gozatuta, edertuta, eztituta. Amets izan al dira? Ez! Hor daude eta geu gara! Uda, sua, gaua, desioa, askatasuna, musika… une majikoen sortzaile, ametsezko oroitzapenen hazi. Hasi ginen amesgile, hemen gaude … Airien zein lurrien oroitzapenek hegan egin dezaten.
ZEU ZARENA
Zeru-uhinetan
irudi-aizunak hegan doaz
Hondartzan dantzan dira
eguzki, haize ta itsasoa.
Munduan dabil(tz) ehizan,
New Yorken, Parisen ta Samoan.
Bihotz txiki gorriak
kaiolan biltzea da asmoa.
EMOIDAZU, ZEU ZARANA
EZ DOT GURA ZUREA EZ DANA
Izar-usoak
galdu dau distira gau beltzean.
Edaizu nire ura,
“Like” barik, sortu gugan lilura
EMOIDAZU, ZEU ZARANA
EZ DOT GURA ZUREA EZ DANA
ZEU ZARANA, AI LAZTANA
EMOIDAZU NAHI BESTE, GURA AINA
—
Kanpoa eta barrua, azala eta mamia… osotasun bakarraren bi osagai.
Etxean, leihoak eta balkoiak kanpora begira. Etxeko atetik barrura, gizakia, bikotea, familia-bizitza. Horrenbestez, arazoak, pozak, tristurak, korapiloak eta atsedenaldiak ere bai.
Dendetan ere izaten da erakusleihoa dotore apainduta, eta dendako atetik barrura hasten da zerbitzua, arreta, tirabirak, prezioak…
Norberaren bizitzan ere kanpoko irudia daukagu lehen begi-kolpean ikusgai, eta, zenbaitetan, salgai. Betidanik izan da kanpoko itxura inportante, lehen aurkezpen-agiria: txukun, arlote, dotore, alai, triste… Kanpoaldea, barrukoaren ispilu… beti?
Sare sozialetan ez da, horretan behintzat, ezer berririk asmatu. Hori bai, zabaldu, sakondu, biderkatu eta handitu egin da lehendik ere hor zegoena. Estereotipoak indartzen dira, irudia eta itxura nagusi dira, eta, zenbaitetan, perfektua izan nahi lukeen gidoi bateko antzezle huts bihurtzen gara.
Bikote-harremanetan ere badira zoko ilunak eta hautsez betetako ganbarak. Baina alfonbra azpian ezkutatu nahi dugun hori ere bagara. Bikotekidea ere bada azal eta mami, kanpo eta barru, eta kidea barne-barnetik deskubritzea ere zirraragarri izan liteke… Alde iluna jasan? Nolabait eraman? Onartu? Maitatzen ikasi? Elkar osorik deskubritzea ere izan liteke bizipozez egiteko maitemin-bidea.
